Iets wat al langer door onze branche werd gezien en geadviseerd als oplossing voor het file probleem, het terugbrengen van de uitstoot van fijn- en stikstof, het autogebruik belasten navenant het gebruik en het doen verdwijnen van gestapelde belastingen voor het autogebruik. Telematica draagt hierin bij door gereden kilometers gecertificeerd bij te houden.
Telegraaf:
Automobilisten moeten vanaf 2030 gaan betalen voor elke kilometer, waar of op welk tijdstip ze die ook rijden. Zelfs in het buitenland gereden kilometers zouden dan meetellen. Ook voor elektrische auto’s moet worden betaald. Dat is het plan voor rekeningrijden dat het kabinet voor ogen heeft, melden bronnen aan De Telegraaf.
Minister Mark Harbers (Infrastructuur) en staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) presenteren binnenkort een eerste opzet voor het rekeningrijden dat de coalitie vanaf 2030 wil gaan invoeren. Het moet volgens ingewijden een op het eerste oog simpele taks gaan worden: automobilisten moeten per kilometer een nog nader te bepalen tarief gaan betalen, ongeacht het tijdstip of de locatie. Van een taks in de spitsuren of alleen op de snelwegen is dus geen sprake.
Aanvulling op schatkist
De bewindspersonen geven daarmee een eerste invulling aan het regeerakkoord. Daarin is afgesproken dat het kabinet de voorbereidingen treft voor het invoeren van een ’systeem van betalen naar gebruik’ in 2030. Dat moet uiteindelijk net zoveel gaan opleveren als de wegenbelasting, met een opbrengst van inmiddels 6 miljard euro per jaar een welkome aanvulling van de schatkist. Met ook nog bpm, opcenten en brandstofaccijnzen staan Nederlandse autorijders sowieso hoog in de Europese lijstjes van taksbetalers achter het stuur.
In de eerste aanzet voor rekeningrijden zijn Harbers en Van Rij al tegen de nodige praktische bezwaren aangelopen. Het is bijvoorbeeld nog de vraag hoe de overheid wil bijhouden hoeveel kilometer iemand heeft gereden en hoeveel taks er dus betaald moet worden. Daarvoor liggen nog verschillende opties op tafel. Het zou bijvoorbeeld via de RDW kunnen lopen, die bij apk-keuringen de nieuwe kilometerstand kan noteren. Maar het nadeel daarbij is dat nieuwe auto’s pas na vier jaar gekeurd hoeven te worden en daarna eerst om de twee jaar. Dat zou betekenen dat er dan telkens een flinke som taks moet worden afgerekend.
Een meer ’realtime’ registratie via bijvoorbeeld kastjes in de auto’s of mobiele telefoons stuit weer op heel andere bezwaren, op het vlak van privacy. Dat onderwerp ligt al tijden zeer gevoelig in Den Haag. Door de toeslagenaffaire, maar ook in de discussie over inlichtingendiensten is er vaak kritiek op het bijhouden van privacygevoelige gegevens van burgers.
Camera’s
De variant om de kilometers bij te houden via camera’s langs de weg stuit weer op andere bezwaren: omdat die lang niet langs alle wegen staan, is het niet mogelijk om alle gereden kilometers bij te houden. De keuze om de automobilist voor elke gereden kilometer te laten betalen, kan er overigens toe leiden dat er ook moet worden afgerekend voor rijden in het buitenland. Een roadtrip door Europa kan daardoor nog een flinke extra rekening opleveren.
De jaren richting 2030 worden door het kabinet gebruikt om nog veel onderzoeken te doen naar hoe het rekeningrijden praktisch uitgevoerd kan worden. Een ander probleempunt zijn de opcenten: de belasting die autobezitters bij hun provincie moeten afrekenen. Het is een van de weinige heffingen die de provincies kunnen innen en goed voor zo’n 98 procent van hun inkomsten. Maar bij het invoeren van een kilometerheffing verdwijnt de wegenbelasting en daarmee ook de opcenten. Het zou een flink gat slaan in de provinciekas, waarvoor nog een oplossing moet worden gevonden.
Met hun plan voor een taks ongeacht tijd en locatie kiezen Harbers en Van Rij wel duidelijk voor een andere route dan meerdere voorgangers die probeerden een vorm van rekeningrijden in te voeren. Zo probeerde toenmalig PvdA-minister Tineke Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) rond de eeuwwisseling al een tolsysteem met een vorm van spitsheffing in te voeren op snelwegen en grote secundaire wegen. Het leverde haar de bijnaam ’Tineke Tolpoort’ op en het plan werd na een honderden miljoenen guldens kostende opzet naar de prullenbak verwezen.
In de tijd van premier Jan Peter Balkenende werd vervolgens gewerkt aan het plan ’Anders betalen voor Mobiliteit’. Er zouden verschillende tarieven komen voor binnen of buiten de spits en auto’s met een lagere CO2-uitstoot zouden ook minder hoeven te betalen. Met kastjes en een satellietsysteem moest het aantal kilometers bijgehouden worden. Toenmalig CDA-minister Camiel Eurlings maakte in 2007 bekend dat het systeem per 2012 in de lucht zou gaan. Maar door het kabinet-Rutte I werd ook dit idee naar de schroot gebracht. Vaak was het de VVD die als ’vroem-vroempartij’ het rekeningrijden tegenhield. Zelfs na 2018, toen de heffing in het kielzog van het Klimaatakkoord weer op tafel kwam te liggen, noemde VVD-minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) het idee voor een spitsheffing ’een gruwel’. In de Tweede Kamerfractie werd rekeningrijden destijds een ’no-go’ genoemd.
Maar de liberalen zijn inmiddels ook overstag. In hun eigen programma voor de verkiezingen van vorig jaar pleitten ze al voor een kilometerheffing voor elektrische wagens. Die hoeven momenteel helemaal geen wegenbelasting te betalen. Maar inmiddels staat de VVD-handtekening ook onder het coalitieakkoord dat rekeningrijden voor alle auto’s wil invoeren.
Veelrijders
Zo’n taks zal vooral veelrijders gaan treffen, bleek al tijdens de formatiegesprekken. Uit documenten die onlangs zijn vrijgegeven, blijkt dat de coalitiepartijen een rekenvoorbeeld hebben laten maken wat de invoer van rekeningrijden zou betekenen voor automobilisten. Dat voorbeeld laat zien dat een veelrijder, iemand die gemiddeld 80 kilometer per dag rijdt, door de bank genomen ongeveer 2,5 keer zoveel taks gaat betalen. Mensen die minder kilometers maken (gemiddeld 20 per dag) gaan juist bijna de helft betalen. De rekenmeesters gaan wel uit van ’gedragseffecten’: dat veelrijders de auto laten staan vanwege de hogere belastingaanslag. Maar ook dan zouden ze nog twee keer zo duur uit zijn.
De tarieven waarmee is gerekend, zijn nog lang niet definitief. Harbers en Van Rij zullen vrijdag ook nog geen kilometerbedragen bekendmaken. Maar de tarieven waarmee tijdens de formatie is gerekend, komen ook niet geheel uit de lucht vallen. Het zijn de bedragen die volgens eerder onderzoek nodig waren om de overstap van de wegenbelasting naar rekeningrijden te maken zonder dat er minder geld in de schatkist komt. Dat hebben VVD, D66, CDA en CU ook met elkaar afgesproken in het coalitieakkoord.
Bron: Telegraaf
